اخذ نشان استاندارد

استاندارد چیست؟

علامت استاندارد، ضامن کیفیت کالا یا خدمات ارائه شده است. استاندارد به مجموعه­ای از مطالعات گفته می­شود که در آینده مورداستفاده قرار می­گیرند و به نوعی بین محصول خریداری شده و هزینه پرداختی، تعادل برقرار می­کند. البته لازم به ذکر است که ملاک­های اخذ استاندارد ، ثابت نیستند و هر زمانی نیازمند استانداردهای متناسب با خود است.

استاندارد اجباری و استاندارد تشویقی

امروزه در ایران، دریافت نشان استاندارد ملی برای بیشتر کالاهای صنعتی و تولیدی اجباری است. محصولاتی مانند مواد غذایی و بهداشتی مشمول قانون استاندارد اجباری هستند.یعنی تولیدکننده قبل از تولید محصول می بایست اقدام به اخذ نشان استاندارد کند و محصول موردنظر را مطابق با استاندارد ملی تولید کند. تولید بعضی از محصولات نیازمند دریافت استاندارد ملی نیست اما چنانچه تولیدکننده، اصول مذکور را رعایت کند؛ می­تواند نشان استاندارد تشویقی را روی محصولات خود درج کند.

عوامل موثر بر رعایت اصول استاندارد ملی

اگرچه تقریباً در تمام دنیا، قوانین تقریباً یکسانی بر تدوین معیارهای اخذ استاندارد نظارت می­کنند اما رعایت و اجرای آن به عوامل متعددی بستگی دارد. یکی از عوامل موثر، فرهنگ جامعه است.در واقع ما باید فرهنگ مصرف محصولات استاندارد را در بین مردم جامعه نهادینه کنیم تا تولیدکننده برای تصاحب بازار فروش مجبور به رعایت اصول استاندارد باشد. فاکتور دوم، عدم توجه تولیدکننده به اصول اخذ استاندارد است.اگر برای تولید محصولی ملزم به اخذ استاندارد ملی هستیم، قبل از دریافت مجوز نباید دست به تولید بزنیم زیرا این امر منجر به اتلاف سرمایه و بیکار شدن افراد می­شود.

مراحل اخذ استاندارد ایران

• قبل از هر اقدامی، واحد تولیدی باید دارای مجوز تولید محصول موردنظر باشد.
• داشتن امکانات و محیط کافی برای تولید محصول موردنظر نیز لازمه دریافت استاندارد ملی ایران است.
• نهاد متقاضی کسب استاندارد ملی ایران می­بایست به سازمان استاندارد استان مراجعه کند و با ارائه درخواست کتبی و تکمیل فرم­های مربوطه، مجوز تولید آزمایشی و محدود کالا را دریافت کند.
• سازمان متقاضی با مراجعه به سازمان استاندارد، قوانین استاندارد ملی مرتبط با کالای تولیدی خود را دریافت و به رعایت اصول مندرج در آن بپردازد.
• واحد متقاضی باید کنترل کیفی خود (که دارای شرایط تعیین شده از طرف سازمان استاندارد است) را به سازمان استاندارد استان معرفی کند. سازمان استاندارد پس از تایید صلاحیت وی و برگزاری دوره­های آموزشی لازم، مجوز تایید صلاحیت ایشان را صادر می­کند.
• واحد تولیدی باید گواهی مالکیت ثبت برند خود را به سازمان استاندارد ارائه دهد (علامت تجاری واحد تولیدی باید در سازمان ثبت علائم کشور ثبت شده باشد).
• یکی دیگر از شرایط لازم برای دریافت نشان استاندارد ایران، ایجاد آزمایشگاه کنترل کیفیت است. مدارک مبنی بر وجود این آزمایشگاه را باید به سازمان استاندارد تحویل داد.
• در نهایت، متقاضی گرفتن استانداردمی­بایست به تدوین نظامنامه کنترل کیفیت بپردازد. این نظامنامه شامل تمام دستورالعمل­های لازم برای حفظ کیفیت کالای تولیدی است.
• چنانچه همه مراحل فوق انجام شود و محصول نمونه مورد تایید سازمان استاندارد قرار بگیرد؛ مجوز استاندارد ملی صادر می­شود که معمولاً اعتبار این مجوز یک ساله است. پس از اتمام زمان اعتبار مجوز، واحد تولیدی باید برای تمدید آن اقدام کند.

البته باید به این مهم هم توجه کرد که سازمان استاندارد پس از صدور استاندارد ملی، واحد تولیدی را به حال خود رها نمی­کند؛ بلکه طی دوره­های زمانی متفاوت از انبار واحد تولیدی یا بازار فروش محصول موردنظر بازدید می­کند و در صورت مشاهده عدم رعایت اصول استاندارد، پروانه استاندارد را باطل می­کند.